AVROPA İNSAN HÜQUQLARI MƏHKƏMƏSİ – MƏHKƏMƏNİN REQLAMENTİ
Qayda 51. Şikayətlərin Bölmələrin icraatına verilməsi və sonrakı icraat
Qayda 52. Şikayətlərin Bölmələrin icraatına verilməsi
Qayda 52A. Yeganə hakim tərəfindən icraat
Qayda 53. Komitədə icraat
Qayda 54. Palatada icraat
Qayda 54A. Şikayətin qəbuledilənliyi məsələsinə və mahiyyətinə birgə baxılması
Qayda 55. Şikayətin qəbuledilənliyinə etirazlar
Qayda 56. Palatanın qərarı
Qayda 57. Qərarın çıxarıldığı dil
Qayda 51 Şikayətlərin Bölmələrin icraatına verilməsi və sonrakı icraat
1. Şikayət Konvensiyanın 33-cü maddəsinə əsasən verildikdə, Məhkəmənin Sədri dərhal Kon- vensiyanın iştirakçısı olan cavabdeh dövlətə bu barədə məlumat verir və işi Bölmələrdən birinin icraatına verir.
2. 26-cı qaydanın 1 (a) bəndinə uyğun olaraq, Konvensiyanın iştirakçıları olan şikayətçi dövlət- dən və cavabdeh dövlətdən seçilmiş hakimlər bu işə baxmaq üçün təşkil edilən Palatanın iclasın- da onun ex officio üzvləri qismində iştirak edirlər. Şikayət Konvensiyanın iştirakçısı olan bir ne- çə dövlət tərəfindən verilibsə və ya eyni predmeti olan və bir neçə dövlət tərəfindən verilən şika- yətlərə 43-cü Qaydaya əsasən birgə baxılırsa, o halda 30-cu Qayda tətbiq edilir.
3. İş Bölmənin icraatına verildikdə, Bölmənin Sədri 26-cı Qaydanın 1-ci bəndində nəzərdə tutu- lan qaydada Palata yaradır və Konvensiyanın iştirakçısı olan cavabdeh dövlətə təklif edir ki, şi- kayətin qəbuledilənliyi məsələsi haqqında öz izahatlarını yazılı şəkildə təqdim etsin. Bu yolla alınmış izahatlar barədə Katib Konvensiyanın iştirakçısı olan şikayətçi dövlətə məlumat verir; həmin dövlət bunun cavabında öz yazılı izahatlarını təqdim edə bilər.
4. Şikayətin qəbuledilənliyi məsələsi haqqında qərar çıxarılana qədər Palata tərəflərə təklif edə bilər ki, əlavə yazılı izahatlar təqdim etsinlər.
5. Konvensiyanın iştirakçısı olan maraqlı dövlətlərdən biri və ya bir neçəsi tələb etdikdə və ya- xud Palata öz təşəbbüsü ilə bu cür qərar qəbul etdikdə, qəbuledilənlik məsələsi haqqında dinləmə keçirilir.
6. Palatanın Sədri yazılı icraat, müvafiq hallarda isə şifahi icraat təyin etməzdən əvvəl tərəflərlə məsləhətləşmələr aparır.
Qayda 52 (Şikayətlərin Bölmələrin icraatına verilməsi)
1. Palatanın Sədri Konvensiyanın 34-cü maddəsinə əsasən verilmiş bütün şikayətləri Bölmənin ic- raatına verir; bu zaman o, işlərin Bölmələr arasında bərabər bölüşdürülməsini təmin etməyə çalışır.
2. Müvafiq Bölmənin Sədri Konvensiyanın 27-ci maddəsinin 1-ci bəndində nəzərdə tutulan yed- di hakimdən ibarət tərkibdə Palatanı, həmin Palatanın şikayətə baxması haqqında qərar qəbul edildikdən sonra, 26-cı Qaydanın 1-ci bəndində nəzərdə tutulan qaydada yaradır.
3. Bundan əvvəlki bəndə uyğun qaydada Palatanın formalaşması başa çatana qədər Bölmənin Sədri bu Reqlamentə görə Palatanın Sədrinin malik olduğu bütün səlahiyyətləri həyata keçirir.
Qayda 52A (Yeganə hakim tərəfindən icraat)
1. Əlavə araşdırma aparmadan şikayətin qəbuledilməyənliyi barədə qərar çıxarılması mümkün olan hallarda yeganə hakim 34-cü maddəyə əsasən təqdim edilmiş şikayəti Konvensiyanın 27-ci maddəsinə uyğun olaraq qəbuledilməyən elan edə və ya Məhkəmənin baxılmalı işlərinin siyahı- sından çıxara bilər.
2. Konvensiyanın 26-cı maddəsinin 3-cü bəndinə uyğun olaraq, yeganə hakim onu seçmiş işti- rakçı dövlətə qarşı verilmiş hər hansı şikayətə baxa bilməz.
3. Yeganə hakim bu Qaydanın 1-ci bəndində nəzərdə tutulmuş qərarı qəbul etmədiyi halda şika- yətə baxılmasının davam etdirilməsi üçün onu Komitəyə və ya Palataya göndərir.
Qayda 53 (Komitədə icraat)
1. Əlavə araşdırma aparmadan şikayətin qəbuledilməyənliyi barədə qərar çıxarılması mümkün olan hallarda Komitə Konvensiyanın 28-ci maddəsinin 1 (a) bəndinə uyğun olaraq icraatın hər hansı mərhələsində yekdil qərarla şikayəti qəbuledilməyən elan edə və ya Məhkəmənin baxılmalı işlərinin siyahısından çıxara bilər.
2. Əgər Komitə 54-cü Qaydanın 2 (b) bəndində nəzərdə tutulan qaydada tərəflərdən aldığı izahatla- rın işığında razılaşsa ki, işə Konvensiyanın 28-ci maddəsinin 1 (b) bəndində nəzərdə tutulan prose- dura uyğun olaraq baxılmalıdır, o halda işin mahiyyətinə, eləcə də qəbuledilənliyinə dair yekdil qə- rar çıxara və müvafiq hallarda ədalətli kompensasiya barədə yekdil qərar qəbul edə bilər.
3. İşdə marağı olan iştirakçı dövlətdən seçilmiş hakim Komitənin üzvü deyilsə, Komitə bütün mü- vafiq amilləri, o cümlədən həmin iştirakçı dövlətin Konvensiyanın 28-ci maddəsinin 1 (b) bəndin- də nəzərdə tutulan prosedurun tətbiqinə etiraz edib-etmədiyini nəzərə almaqla, icraatın hər hansı mərhələsində yekdil qərarla həmin hakimi üzvlərindən birinin yerini tutmağa dəvət edə bilər.
4. Konvensiyanın 28-ci maddəsinin 1-ci bəndinə uyğun olaraq çıxarılmış qərar və qərardadlar qətidir.
5. Komitə başqa cür qərar qəbul etməyibsə, şikayətçiyə, eləcə də bu Reqlamentə uyğun olaraq baxılmış şikayətlə bağlı icraatda marağı olan iştirakçı dövlətlərə Konvensiyanın 28-ci maddəsinin 1 (a) bəndinə uyğun olaraq Komitənin çıxardığı qərar barədə məktub vasitəsilə məlumat veri- lir.
6. Komitə hər hansı qərar və ya qərardadı qəbul etməyibsə, şikayət öyrənilmək üçün 52-ci Qay- danın 2-ci bəndinə uyğun təşkil edilmiş Palataya göndərilir.
7. 42-ci Qaydanın 1-ci bəndinin və 79-81-ci Qaydaların müddəaları Komitədəki icraata mutatis mutandis (müvafiq qaydada) şamil olunur.
Qayda 54 (Palatada icraat)
1. Palata şikayəti dərhal qəbuledilməyən elan edə və ya Məhkəmənin baxılmalı işlərinin siyahı- sından çıxara bilər.
2. Palata və ya onun Sədri alternativ qismində aşağıdakı qərarları çıxara bilər:
a) iş aidiyyəti olduğunu hesab etdikləri istənilən faktoloji məlumatları, sənədləri və ya digər ma- terialları təqdim etməyi tərəflərə təklif etmək;
b) şikayət barəsində Konvensiyanın iştirakçısı olan cavabdeh dövlətə məlumat vermək və şika- yətlə bağlı yazılı izahatlar təqdim etməsini ona təklif etmək, həmin izahatları aldıqdan sonra on- lara cavab olaraq öz izahatlarını təqdim etməsini şikayətçiyə təklif etmək;
c) əlavə yazılı izahatlar təqdim etmələrini tərəflərə təklif etmək.
3. Şikayətin qəbuledilənliyi məsələsinə dair qərar çıxarmazdan əvvəl Palata, Konvensiyaya uy- ğun olaraq öz funksiyalarını yerinə yetirməsi baxımından zəruri hesab edərsə, hər hansı tərəfin xahişi ilə və ya öz təşəbbüsü ilə dinləmə keçirməyi qərara ala bilər. Bu halda, əgər Palata müs- təsna qaydada başqa cür qərar qəbul etməyibsə, tərəflərə təklif edilir ki, şikayətin mahiyyətindən irəli gələn məsələlər üzrə fikirlərini bildirsinlər.
Qayda 54A (Şikayətin qəbuledilənliyi məsələsinə və mahiyyətinə birgə baxılması)
1. 54-cü Qaydanın 2 (b) bəndinə uyğun olaraq şikayət barəsində Konvensiyanın iştirakçısı olan cavabdeh dövlətə məlumat verməyi qərara alarkən Palata həmçinin Konvensiyanın 29-cu maddə- sinin 1-ci bəndinə uyğun olaraq şikayətin qəbuledilənliyi və mahiyyəti məsələsinə eyni vaxtda baxmaq barədə qərar çıxara bilər. Bu halda tərəflərə təklif olunur ki, öz izahatlarına ədalətli kompensasiya barədə hər hansı qeydlərini və barışıq sazişi barədə hər hansı təkliflərini daxil et- sinlər. 60-cı və 62-ci Qaydalarda nəzərdə tutulan şərtlər mutatis mutandis (müvafiq qaydada) tət- biq edilir. Bununla belə, zərurət olduqda Məhkəmə icraatın hər hansı mərhələsində şikayətin qə- buledilənliyi məsələsi barədə ayrıca qərar çıxara bilər.
2. Barışıq sazişinə və ya digər həll variantına nail olunmadıqda və Palata tərəflərin arqumentləri- nin işığında şikayətin qəbuledilən olduğunu və mahiyyəti üzrə baxılmağa hazır olduğunu hesab etdikdə, şikayətin qəbuledilənliyi barədə ayrıca qərarın çıxarıldığı hallar istisna olmaqla, dərhal şikayətin qəbuledilənliyinə və mahiyyətinə dair qərar çıxarır.
Qayda 55 (Şikayətin qəbuledilənliyinə etirazlar)
Şikayətin qəbuledilənliyinə qarşı istənilən etiraz, həmin etirazın xarakteri və işin halları buna im- kan verdiyi dərəcədə, Konvensiyanın iştirakçısı olan cavabdeh dövlətin şikayətin qəbuledilənliyi məsələsinə dair 51-ci və ya müvafiq hallarda 54-cü Qayda ilə nəzərdə tutulan qaydada təqdim et- diyi yazılı və ya şifahi izahatlarda qeyd edilməlidir.
Qayda 56 (Palatanın qərarı)
1. Palatanın qərarında onun yekdilliklə, yaxud səs çoxluğu ilə qəbul edilməsi göstərilir, qərarı əsaslandıran motivlər qərarın qəbulunun gedişində və ya sonda öz əksini tapır.
2. Katib Palatanın qərarı barədə şikayətçiyə məlumat verir. Həmçinin işdə marağı olan, bu Req- lamentə uyğun olaraq şikayət barədə məlumatlandırılmış olan iştirakçı dövlətə və ya dövlətlərə və hər hansı üçüncü tərəfə, o cümlədən İnsan Hüquqları üzrə Komissara qərar barədə məlumat verilir. Barışıq sazişi bağlandığı halda şikayətin baxılmalı işlərin siyahısından çıxarılması barədə qərar 43-cü Qaydanın 3-cü bəndinə uyğun olaraq Nazirlər Komitəsinə göndərilir.
Qayda 57 (Qərarın çıxarıldığı dil)
1. Məhkəmənin qərarın hər iki rəsmi dildə çıxarılmasını qərara almayıbsa, bütün qərarlar ya ingi- lis, ya da fransız dilində çıxarılır.
2. Bu qərarların 78-ci Qayda ilə nəzərdə tutulan qaydada Məhkəmənin rəsmi nəşrlərində dərc edilməsi Məhkəmənin hər iki rəsmi dilində həyata keçirilir.