№54563/11 və 22428/15 PAR VƏ HYODO AZƏRBAYCANA QARŞI – 18 NOYABR 2021-Cİ İL

YENİ © tərcümə – aihmaz.org – Par və Hyodo Azərbaycana qarşı

 

 

BEŞİNCİ BÖLMƏ 

PAR VƏ HYODO AZƏRBAYCANA QARŞI
(Ərizə nömrələri 54563/11 və 22428/15)

QƏRAR

STRASBURQ
18 Noyabr 2021

 

 

Bu qərar Konvensiyanın 44-cü maddəsinin 2-ci bəndində göstərilən hallarda qəti qüvvəyə minir. Qərara redaktə xarakterli dəyişikliklər edilə bilər.

 

 

Par və Hyodo Azərbaycana qarşı işində,

Avropa İnsan Haqları Məhkəməsinin (Beşinci Bölmə) Palatası aşağıdakılardan ibarət tərkibdə toplaşaraq:

Síofra O’Leary, Prezident,
Mārtiņš Mits,
Stéphanie Mourou-Vikström,
Lətif Hüseynov,
Jovan Ilievski,
Ivana Jelić,
Arnfinn Bårdsen, hakimlər,
və Martina Keller, Bölmə Katibi,

İnsan Hüquqlarının və Əsas Azadlıqların Müdafiəsi haqqında Konvensiyanın (Konvensiya) 34-cü maddəsinə uyğun olaraq, Türkiyə Respublikasının vətəndaşı xanım Serpil Par (birinci ərizəçi) və Yaponiya vətəndaşı cənab Katsunori Hyodo (ikinci ərizəçi) tərəfindən müvafiq olaraq, 20 avqust 2011-ci il və 4 may 2015-ci il tarixlərdə Azərbaycan Respublikasına qarşı Məhkəməyə təqdim olunmuş ərizələri (№54563/11 və (№22428/15);

Konvensiyanın 6-cı maddəsinə və Konvensiyanın 1 saylı Protokolunun 1-ci maddəsi üzrə Azərbaycan Hökumətinə (“Hökumət”) məlumatın göndərilməsini və ərizələrin qalan hissəsinin qəbuledilməz elan edilməsi haqqında qərarı;

Türkiyə hökumətinin ərizəyə baxılmasına qarışmamaq haqda qərarını;

tərəflərin təqdimatlarını

nəzərə alaraq,

19 oktyabr 2021-ci il tarixdə müzakirə aparıb, həmin tarixdə aşağıdakı qərarı qəbul edir:

 

GİRİŞ

1. Bu ərizələr gömrük qurumları tərəfindən ərizəçilərdən götürülən bəyan edilməmiş pul vəsaitlərinin dövlət orqanları tərəfindən müsadirə olunması ilə bağlıdır və əsasən, Konvensiyanın 1 saylı Protokolunun 1-ci maddəsi çərçivəsində problemləri ortaya çıxarır.

FAKTLAR

2. Birinci ərizəçi 1960-cı ildə anadan olub və Türkiyənin İstanbul şəhərində yaşayır. İkinci ərizəçi 1973-cü il oğumludur, Yaponiyanın Yokohama şəhərində yaşayır. Onları Məhkəmə qarşısında Azərbaycanda fəaliyyət göstərən vəkil cənab M.Mustafayev təmsil edib.

3. Hökumət Məhkəmə qarşısında onun səlahiyyətli nümayəndəsi cənab Ç. Əsgərov tərəfindən təmsil olunub.

4. İşin halları tərəflərin təqdim etdikləri məlumatların işığında aşağıdakı kimi ümumiləşdirilə bilər.

I. BİRİNCİ ƏRİZƏÇİ

5. Birinci ərizəçi 25 may 2010-cu il tarixdə İstanbuldan Bakıya səfər edib. Onun bəyanına görə, səfərinin məqsədi Bakıdakı bank hesabına Çində fəaliyyət göstərən bir şirkətdən köçürülən pul vəsaitini nağd şəkildə çıxarmaq, Türkiyəyə aparmaq olub. Bunu etdikdən sonrakı gün, ərizəçi İstanbula geri dönmək üçün Bakıdakı Heydər Əliyev Beynəlxalq Hava Limanına gəlib. Ərizəçi gömrük məntəqəsində üzərindəki 39.900 avro-nu (EUR) bəyan edib, lakin onunla birlikdə səfər edən Türkiyə vətəndaşı olan həmkarı A.A.-nın daşıdığı çantadakı 210.100 avro məbləğində pul vəsaitini bəyan etməyib. Gömrükçülər sonuncu göstərilən məbləği aşkar edibləır və protokol tərtib edərək, həmin pul vəsaitini götürüblər (protokolun surəti iş materiallarının arasında yoxdur).

6. Bununla yanaşı həmçinin, ərizəçinin “iqamət etdiyi yeri tərk etməsinə” qadağa qoyan qətimkan tədbiri də seçilib.

7. 9 avqust 2010-cu il tarixdə Dövlət Gömrük Komitəsinin (“DGK”) İstintaq İdarəsinin müstəntiqi ərizəçiyə qarşı rəsmi olaraq, Cinayət Məcəlləsinin 206.3.2-ci maddəsi ilə mütəşəkkil dəstə tərəfindən qaçaqmalçılıq ittihamı irəli sürüb (aşağıda 31-ci bəndə bax).

8. Ərizəçinin iddiasına görə, gömrük qurumunun işçiləri qeyri-rəsmi olaraq bildiriblər ki, götürülmüş pul vəsaitini Azərbaycanın dövlət büdcəsinə köçürməyə razılıq verəcəyi halda, ona qarşı açılan cinayət işinə xitam verilə və Türkiyəyə qayıda bilər.

9. Ərizəçiyə görə, yuxarıda qeyd olunan önləyici qətimkan tədbirinin tətbiqi və bütövlükdə, üzləşdiyi durum onun sahibkarlıq fəaliyyətini məhdudlaşdırıb və səhhətinə mənfi təsir göstərib. Nəticədə o, 22 sentyabr 2010-cu il tarixdə “səlahiyyətli dövlət orqanları”na xitabən yazılan ərizəyə imza atıb. Ərizəçi Türkiyə və digər ölkələrdə biznes fəaliyyəti ilə məşğul olduğunu, daşıdığı çantada olan pul vəsaitindən xəbərsiz olan A.A. ilə hər hansı qruplaşma yaratmadığını və pul vəsaitini bəyan etməməsindən peşmanlığını ifadə edib. Ərizəçi, rəsmilərdən ona qarşı irəli sürülmüş ağır ittihamların rədd edilməsini və ona qarşı müvafiq ittihamların irəli sürülməsini (verilən ağır ittihamın ləğv edilərək düzgün ittiham irəli sürülməklə) xahiş etməklə, götürülmüş pul məbləğinin Azərbaycanın dövlət büdcəsinə köçürülməsinə “razılıq verib”. Onun bu istəyi notarius tərəfindən eyni tarixdə təsdiqlənib.

10. 23 sentyabr 2010-cu il tarixdə ərizəçinin vəkili DGK-dan onun açıq etiraflarını, səhhətinin pis olmasını, cinayət törətmiş şəxs kimi ilk dəfə az ağır cinayət törətməsi faktını, götürülən məbləğin dövlət büdcəsinə köçürülməsinə razılığını vurğulayaraq, onun barəsində açılan cinayət işinə xitam verilməsini xahiş edib.

11. Eyni tarixdə müstəntiq ərizəçiyə qarşı Cinayət Məcəlləsinin 206.1-ci maddəsində nəzərdə tutulan az ağır cinayət ittihamı – qaçaqmalçılıq ittihamı irəli sürüb (aşağıda 31-ci bəndə bax). Müstəntiq bunu edərkən, 9 avqust 2010-cu il tarixli qərarına istinad etməyib (yuxarıda 7-ci bəndə bax), ancaq görünüşə görə, yeni ittiham əvvəlkini əvəz edib.

12. 24 sentyabr 2010-cu il tarixdə müstəntiq Cinayət Məcəlləsinin 74-cü maddəsinə əsaslanaraq (aşağıda 30-cu bəndə bax), şəraitin dəyişməsi (şəraitin dəyişməsi ilə bağlı) ilə əlaqədar ərizəçiyə qarşı açılan cinayət işinə xitam verilməsi haqqında qərar qəbul edib. Qərarda qeyd olunub ki, ərizəçi sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olub, əvvəllər dəfələrlə Azərbaycana səfər edib, 210.100 avro məbləğində məbləği bəyan etməməklə qaçaqmalçılıq cinayətini törədib. Daha sonra vurğulanıb ki, ərizəçi qeyd olunan cinayət əməlini törətdiyini etiraf edib, cinayətin obyekti olan sözügedən pul vəsaitindən dövlətin xeyrinə imtina edib və onun törətdiyi cinayət nəticəsində dövlətin maraqlarına və vətəndaşlara heç bir ziyan dəyməyib.

13. Bəlli olmayan tarixdə ərizəçi Azərbaycanı tərk edib.

14. 5 yanvar və 7 fevral 2011-ci il tarixlərdə müstəntiqə müraciət edən ərizəçi, ona qarşı açılmış cinayət işinə xitam verilməsini nəzərdə tutan qərarın surətinin ona göndərilməsini və 210.100 avro məbləğində pul vəsaitinin qaytarılmasını xahiş edib. Bu mürciətinə cavab almayan ərizəçi, 18 aprel 2011-ci il tarixdə müstəntiqin hərəkətsizliyindən Cinayət-Prosessual Məcəlləsinin (“CPM”) 449-cu maddəsinə uyğun olaraq, məhkəmə nəzarəti qaydasında Yasamal rayon Məhkəməsinə şikayət edərək, onun hərəkətlərinin, xüsusən də pul vəsaitini geri qaytarmamasının qanunsuz hesab edilməsini xahiş edib.

15. 17 may 2011-ci ildə Yasamal Rayon Məhkəməsi sadəcə, müstəntiqin hərəkətlərində qanunsuzluq olmadığını qeyd edib, başqa əsas göstərmədən şikayəti rədd edi.

16. Ərizəçi apellyasiya şikayəti verib və bildirib ki, sözügedən pul vəsaiti xaricdən Azərbaycana qanuni yolla gətirilib və onun Azərbaycandakı bank hesabında olub. Cinayət Məcəlləsinin 51 və 206.1-ci maddələrinə və CPM-in 132.0.4-cü maddəsinə (bax: aşağıda 28 və 31-32-ci bəndlərə) istinad edən ərizəçi vurğulayıb ki, iş materiallarında pul vəsaitinin cinayət yolu ilə əldə edilməsinə dəlalət edən hər hansı əsas mövcud deyil və buna görə onun müsadirə edilməsi də qanunsuzdur. O, daha sonra iddia edib ki, sözügedən pul vəsaitinin dövlət büdcəsinə köçürülməsi “şəraitin dəyişməsi” kimi qiymətləndirilə bilməzdi.

17. Bakı Apellyasiya Məhkəməsi 22 iyun 2011-ci il tarixdə birinci instansiya məhkəməsinin qərarını qüvvədə saxlayıb. Qərarda qeyd edilib ki, pul vəsaitinin dövlət büdcəsinə köçürülməsi barədə yazılı müraciəti, ərizəçi könüllü olaraq təqdim edilib. Apellyasiya məhkəməsinin qərarından əlavə şikayət verilə bilməzdi.

II. İKİNCİ ƏRİZƏÇİ

18. İkinci ərizəçi 27 mart 2011-ci il tarixdə İstanbuldan Bakıya səfər edib. İddiasına görə, ərizəçi Yaponiyadakı bank hesabından çıxardığı, heç kimin ondan tələb etmədiyinə görə, özü ilə gətirdiyi nağd pul vəsaitini rəsmi qaydada bəyan etməyib. Azərbaycanda daşınmaz əmlak almaq istədiyi üçün ərizəçi, həmin pulun böyük hissəsini Bakıdakı banklardan birində Azərbaycan manatına (AZN) çevirib. 30 mart 2011-ci il tarixdə ərizəçi İstanbula səfər etmək üçün Heydər Əliyev Beynəlxalq Hava Limanına gəlib. Gömrük məntəqəsindəki yoxlama zamanı gömrükçülər onun çantasından bəyan edilməmiş 248 300 manat məbləğində pul vəsaiti aşkar ediblər. Məmurlar həmin məbləği götürüblər. Bəyan etmək üçün başqa bir şeyin olub-olmadığını soruşduqda, ərizəçi, bir neçə xarici valyutada müxtəlif məbləğlərdə valyutaların (ümumilikdə 8865,96 manat) olduğunu bildirib. Həmin vəsaitlər də hadisə ilə bağlı protokol tərtib edən məmurlar tərəfindən götürülüb (protokolun surəti iş materialları arasında yoxdur).

19. Ərizəçiyə qarşı 4 aprel 2011-ci il tarixdə Cinayət Məcəlləsinin 206.1-ci maddəsinə əsasən qaçaqmalçılıq ittihamı irəli sürülüb.

20. Ərizəçinin vəkili 29 aprel 2011-ci il tarixdə DGK-nə müraciət edib. Xahiş edib ki, ona qarşı cinayət işinə xitam verilsin, götürülmüş pulu qaytarılsın. Vəkili bildirib ki, ərizəçi Azərbaycanda daşınmaz əmlak almaq istəyib və pulu Yaponiyadakı bank hesabından çıxarıb. Vəkil birinci ərizəçinin Bakı Apellyasiya Məhkəməsinə verdiyi apellyasiya şikayətində irəli sürülənlərə oxşar arqumentləri də Komitəyə müraciətində ifadə edib (yuxarıda 16-cı bəndə bax). O, öz arqumentlərini təsdiqləmək məqsədi ilə başqa bir şəxsə qarşı Cinayət Məcəlləsinin 206.1-ci maddəsi ilə başlanmış cinayət işi üzrə Apellyasiya Məhkəməsinin 6 fevral 2007-ci il tarixdə çıxarmış olduğu hökmə də istinad edbi (ətraflı məlumat üçün aşağıda 35-ci bəndə bax).

21. Ərizəçi 21 may 2011-ci il tarixdə vəkilinə verdiyi etibarnaməni ləğv edib. Görünüşə görə, vəkilə onun xidmətindən imtina ilə bağlı bilgi verilməyib.

22. Ərizəçi 23 may 2011-ci il tarixdə iş materiallarından göründüyünə görə, vəkilinin iştirakı olmadan, DGK-nın rəhbərinə Azərbaycan və yapon dillərində yazılmış ifadəsini təqdim edib. O, 248,300 manat məbləğində pul vəsaitinin dövlət büdcəsinə köçürülməsinə razı olduğunu bildirərək, barəsində açılmış cinayət işinə xitam verilməsini və Yaponiyaya qayıtmasına köməklik göstərilməsini xahiş edib.

23. İş üzrə müstəntiq 23 iyun 2011-ci il tarixdə Cinayət Məcəlləsinin eyni müddəasına və birinci ərizəçinin işində irəli sürülmüş analoji əsaslara istinad edərək (yuxarıda 12-ci bəndə bax), ərizəçiyə qarşı cinayət işinə xitam verilməsi barədə qərar qəbul edib. Müstəntiq həmçinin, ərizəçidən götürülmüş pulun qalan hissəsinin (xarici valyutada olan müxtəlif məbləğlər – yuxarıda 18-ci bəndə bax) şifahi şəkildə bəyan etdiyinə görə, ona geri qaytarılmasına qərar verib.

24. Ərizəçi bəlli olmayan tarixdə Azərbaycanı tərk edib.

25. İki il sonra, 20 iyun 2013-cü il tarixdə ərizəçi Yasamal Rayon Məhkəməsinə DGK-nın İstintaq İdarəsinə qarşı məhkəmə nəzarəti qaydasında şikayət edib, müxtəlif əsaslar irəli sürərək, hər hansı cinayət əməlinə yol vermədiyinə görə barəsindəki cinayət işinə xitam verilməsini, xüsusilə, ondan götürülmüş pul vəsaitinin geri qaytarılmasını tələb edib. Ərizəçi əvvəlki arqumentlərinə (yuxarıda 20-ci bəndə bax) əlavə olaraq, vəkilinin iştirakı olmadan istintaq hərəkətlərinin həyata keçirildiyini, ona məxsus pul vəsaitinin dövlət büdcəsinə köçürülməsi üçün heç bir hüquqi əsasın olmadığı arqumentini irəli sürüb.

26. Məhkəmə iclaslarında və DGK-da bir neçə dəfə ərizəçini müşayiət etmiş tərcüməçi N.Ə. bildirib ki, ərizəçi ona əvvəlki səfərləri zamanı müstəntiqin növbəti səfərlərində vəkilsiz və ya tərcüməçisiz gəlməyi tapşırmasından bəhs edibmiş.

27. Yasamal Rayon Məhkəməsi 14 noyabr 2013-cü il tarixdə müstəntiqin işlə bağlı qərarının qanuni olduğunu və ərizəçiyə qarşı hər hansı təzyiqə dair heç bir sübutun olmadığını müəyyən edərək şikayəti rədd edib. 3 oktyabr 2014-cü il tarixdə isə Bakı Apellyasiya Məhkəməsi ərizəçinin arqumentlərini incələmədən həmin qərarı qüvvədə saxlayıb. Apellyasiya məhkəməsinin qərarının surəti 8 dekabr 2014-cü il tarixdə ərizəçiyə təqdim edilib.

UYĞUN QANUNVERİCİLİYİN ÇƏRÇİVƏSİ VƏ TƏCRÜBƏ

III. 2000-Cİ İL CİNAYƏT MƏCƏLLƏSİ

28. Hadisələrin baş verdiyi vaxt qüvvədə olan Məcəllənin 51-ci maddəsi (i) cinayətin törədilməsi üçün istifadə olunan alət və vasitələrin, (ii) cinayətin obyektlərinin və (iii) cinayət yolu ilə əldə edilmiş əmlakın dövlət tərəfindən heç bir əvəz ödənilmədən məcburi alınmasını nəzərdə tutur. Həmin maddə, yalnız Məcəllənin xüsusi müddəalarında nəzərdə tutulduğu hallarda tətbiq edilə bilər.

29. Məcəllənin 62-ci maddəsi cinayətin məqsəd və motivi, cinayətin törədilməsində təqsirləndirilən şəxsin roluna və cinayətin ictimaiyyət üçün yaratdığı təhlükəni əhəmiyyətli dərəcədə azaldan digər hallara aid müstəsna halların mövcud olduğu hallarda məhkəmənin Məcəllənin xüsusi müddəalarında nəzərdə tutulmuş cəzadan daha yüngül cəza tətbiq edə biləcəyini nəzərdə tutur.

30. Hadisələrin baş verdiyi vaxt qüvvədə olan Məcəllənin 74-cü maddəsinə görə, yüngül və ya az ağır cinayəti ilk dəfə törətmiş şəxs, cinayət əməlinin və ya onu törətmiş şəxsin artıq ictimai təhlükə törətmədiyi müəyyən edildikdə, şəraitin dəyişməsi səbəbindən cinayət məsuliyyətindən azad edilə bilər.

31. Hadisələrin baş verdiyi vaxt qüvvədə olan Məcəllənin 206.1-ci maddəyə əsasən, qaçaqmalçılıq əməli, yəni külli miqdarda malların və ya digər əşyaların Azərbaycan Respublikasının gömrük sərhədindən keçirilməsi, belə malların gömrükdən gizlədilməsi və ya bəyan edilməməsi ilə birlikdə törədilməsi və ya belə malların qeyri-dəqiq bəyan edilməsi 5 ilədək müddətə azadlıqdan məhrum etmə ilə cəzalandırılır. 206.3.2-ci maddədə isə mütəşəkkil dəstə tərəfindən qaçaqmalçılığa görə müsadirə olunmaqla və ya müsadirə olunmadan 5 ildən 8 ilədək müddətə azadlıqdan məhrum etmə cəzası nəzərdə tutulub.

IV. 2000-Cİ İL CİNAYƏT PROSESSUAL MƏCƏLLƏSİ

32. Hadisələrin baş verdiyi vaxtda qüvvədə olan Cinayət-Prosessual Məcəlləsinin 132.0.4-cü maddəsində nəzərdə tutulub ki, cinayət yolu ilə əldə edilmiş və ya cinayətin predmeti olan pul və qiymətli əşyalar məhkəmənin hökmü ilə cinayət nəticəsində vurulmuş ziyanın ödənilməsinə yönəldilir, zərər çəkmiş şəxs məlum olmadıqda isə dövlətin nəfinə keçirilir.

33. Hadisələrin baş verdiyi vaxtda qüvvədə olan Cinayət-Prosessual Məcəlləsinin 449-cu maddəsinə görə, cinayət prosesini həyata keçirən orqanın, o cümlədən müstəntiqin prosessual hərəkətlərindən və ya qərarlarından məhkəmə nəzarətini həyata keçirən məhkəməyə şikayət verilə bilər.

V. VALYUTA TƏNZİMİ HAQQINDA QANUN VƏ FİZİKİ ŞƏXSLƏR TƏRƏFİNDƏN VALYUTA AKTİVLƏRİNİN AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASINA İDXALI VƏ İXRAC EDİLMƏSİ QAYDALARI

34. “Valyuta tənzimi haqqında” 21 oktyabr 1994-cü il tarixli Qanunun 11-ci maddəsinə (Qanun) və 18 mart 2002-ci il tarixdə Azərbaycan Milli Bankı tərəfindən təsdiq edilmiş Fiziki şəxslər tərəfindən valyuta sərvətlərinin Azərbaycan Respublikasına gətirilməsi və Azərbaycan Respublikasından çıxarılması Qaydalarının həmin vaxt qüvvədə olan 3-cü maddəsinə görə, qeyri-rezidentlər əvvəllər nağd şəkildə Azərbaycana gətirdikləri və ya köçürdükləri pul vəsaitlərini 50 000 ABŞ dolları ekvivalentinə qədər nağd şəkildə, gömrük orqanlarına bəyan etməklə, heç bir rüsum ödəmədən Azərbaycandan çıxara bilərlər. Əvvəllər Azərbaycana nağd şəkildə gətirilən 50 000 ABŞ dolları ekvivalentindən artıq məbləğlərə gəldikdə, həmin məbləğlər, pulun gətirildiyi ölkənin banklarından və ya digər kredit təşkilatlarından sözügedən pulun həmin şəxsə nağd şəkildə verilməsini təsdiq edən rəsmi arayışın təqdim edilməsi şərti ilə transfer edilə bilər. Qanunun 11-ci maddəsi həmçinin, onu da təsbit edib ki, qeyri-rezidentlər əvvəllər Azərbaycana gətirilmiş valyuta aktivlərini heç bir maneə olmadan xaricə köçürmək hüququna malikdirlər.

VI. DAXILI PRESEDENT HÜQUQU

35. Apellyasiya Məhkəməsinin 6 fevral 2007-ci il tarixli hökmü ilə (iş nömrəsi 2-182/2007) birinci instansiya məhkəməsinin O.C-ni Cinayət Məcəlləsinin 206.1-ci maddəsi ilə təqsirli bilib, bir il yarım müddətinə azadlıqdan məhrum edən və bəyan edilməmiş pulun (64,900 USD) müsadirə edilməsini nəzərdə tutan hökmünü ləğv olunub. Apellyasiya Məhkəməsi həmin işdə belə qənaətə gəlib ki, O.C. sözügedən pul vəsaitini bəyan etməmiş olsa da, həmin pul nə cinayət yolu ilə əldə edilmişdi, nə də cinayətin obyekti deyildi. Bu səbəbdən məhkəmə, pul vəsaitinin qaytarılmasına, Cinayət Məcəlləsinin 62-ci maddəsi tətbiq edilməklə, O.C-nin 2000 manat məbləğində cərimələnməsinə qərar vermisdi.

36. 20 aprel 2010-cu il tarixli qərarında (işin nömrəsi 1(102)-191/10) Ali Məhkəmə, apellyasiya məhkəməsinin ondan müsadirə edilmiş bəyan olunmayan pul məbləğinin (USD 160,000) F.O.-ya qaytarılması barədə qərarını qüvvədə saxlayıb. Ali Məhkəmə bu işdə müəyyən edib ki, pulun mənşəyi mübahisələndirilməyib və F.O-nun işində Cinayət Məcəlləsinin 51-ci maddəsində sadalanan əsasların heç biri mövcud olmayıb. Məhkəmə həmçinin vurğulayıb ki, əmlakın müsadirəsi yalnız Məcəllənin konkret müddəaları əsasında həyata keçirilə bilər və Məcəllənin 206.1-ci maddəsində belə müsadirələr cəza kimi nəzərdə tutulmayıb.

37. Xəzər Rayon Məhkəməsi 11 iyul 2017-ci il (iş nömrəsi 1(003)-273/2017) və 3 oktyabr 2017-ci il tarixli (iş nömrəsi 1(003)-367/2017) qərarları ilə gömrük orqanları tərəfindən müsadirə edilən bəyan olunmamış pulların A.G. (USD 25,000) və İ.A-ya (EUR 68,000) qaytarılması barədə qərar çıxarıb. Məhkəmə qeyd edib ki, sözügedən pul vəsaitləri cinayət yolu ilə əldə olunmayıb və həm də Cinayət Məcəlləsinin 206.1-ci maddəsi müsadirəni cəza kimi nəzərdə tutmayıb. Həmin işlərdə Cinayət Məcəlləsinin 62-ci maddəsini tətbiq edən məhkəmə, A.G. və İ.A-nın müvafiq olaraq 1000 manat və 2000 manat məbləğində cərimələnməsinə qərar verib.

QANUNVERİCİLİK

VII. ƏRİZƏLƏRİN BİRLƏŞDİRİLMƏSİ

38. Ərizələrin oxşar məzmununu nəzərə alan Məhkəmə, onları vahid qərarda birlikdə incələməyi uyğun hesab edir.

VIII. KONVENSİYANIN 1 SAYLI PROTOKOLUNUN 1-Cİ MADDƏSİNİN POZUNTUSU İDDİASI

39. Ərizəçilər rəsmi qurumların əslində onların pul vəsaitlərini qanunsuz olaraq götürməklə Konvensiyanın 6-cı maddəsi və 1 Saylı Protokolun 1-ci maddəsini pozmalarından şikayət ediblər. Məhkəmə bu ərizələrin yalnız 1 Saylı Protokolun 1-ci maddəsi çərçivəsində incələnməsi qənaətindədir, (müqayisə üçün, Adzhigovich Rusiyaya qarşı, no.23202/05, §17, 8 oktyabr 2009 il), həmin maddənin mətni aşağıdakı kimidir:

“Hər bir fiziki və hüquqi şəxs öz mülkiyyətindən maneəsiz istifadə hüququna malikdir. Heç kəs, cəmiyyətin maraqları naminə və qanunla və beynəlxalq hüququn ümumi prinsipləri ilə nəzərdə tutulmuş şərtlər istisna olmaqla, öz mülkiyyətindən məhrum edilə bilməz.
Yuxarıdakı müddəalar dövlətin, ümumi maraqlara müvafiq olaraq, mülkiyyətdən istifadəyə nəzarəti həyata keçirmək üçün yaxud vergilərin və ya digər rüsum və ya cərimələrin ödənilməsini təmin etmək üçün zəruri hesab etdiyi qanunları yerinə yetirmək hüququnu məhdudlaşdırmır.”

A. Qəbuledilənlik

40. Məhkəmə qeyd edir ki, bu şikayətlərlər nə açıq-aşkar əsassızdır, nə də Konvensiyanın 35-ci maddəsində sadalanan hər hansı digər əsaslara görə qəbuledilməz deyil. Buna görə də o, qəbuledilən elan edilməlidir.

B. Mahiyyət

1. Tərəflərin arqumentləri

41. Ərizəçilər, onlara məxsus pul vəsaitlərini dövlət büdcəsinə könüllü olaraq deyil, gömrük qurumlarının basqıları altında köçürdüklərini və həmin qurumların onlara qeyri-rəsmi olaraq, bunu edəcəkləri təqdirdə barələrindəki cinayət işinə xitam veriləcəyini bildirdiklərini iddia ediblər. Onlar əlavə ediblər ki, yazdıqları ərizələrin mətnindən də görünür ki, pul vəsaitlərinin dövlət büdcəsinə transfer edilməsinə razılıq vermələri, birinci ərizəçiyə münasibətdə “ağır ittihamların ləğvi və müvafiq yüngül ittihamların irəli sürülməsi”, ikinci ərizəçiyə münasibətdə isə “cinayət işinə xitam verilməsi” şərtinə bağlı olub.

42. Ərizəçilər daha sonra iddia ediblər ki, Cinayət Məcəlləsinin 206.1-ci maddəsində bəyan edilməmiş pul vəsaitlərinin müsadirə edilməsi nəzərdə tutulmayıb, daxili qanunvericilik belə müsadirəyə yalnız pul vəsaitlərinin cinayətin obyekti və ya aləti olması hallarında icazə verir ki, bu durum ərizəçilərin işi üçün keçərli olmayıb. Onlar həmçinin, milli məhkəmələrin oxşar durumlarda bəyan edilməmiş məbləğlərin sahiblərinə qaytarılmasını nəzərdə tutan bir neçə qərarına da istinad ediblər.

43. Hökumət təqdimatında bildirib ki, ərizəçilər sözügedən pul məbləğlərini könüllü olaraq dövlət büdcəsinə köçürüblər. Birinci ərizəçinin hadisələrin baş verdiyi vaxt 50.000 ABŞ dollarına ekvivalent olan 39.900 avro məbləğində vəsaiti rəsmən bəyan etdiyini bildirib – bu məbləğ həmin vaxt qeyri-rezidentlərin ölkədən çıxarmasına icazə verilən məbləğ idi. Bu fakt sübut edir ki, birinci ərizəçi daxili qanunvericiliyə əsasən ölkədən çıxara biləcəyi maksimum pul məbləği haqqında məlumatlı olub. Hökumət bundan başqa iddia edib ki, birinci ərizəçinin ərizəsi notarius tərəfindən lazımi qaydada təsdiq edilib və bu, onun öz hərəkətlərini tam başa düşdüyünü və hərəkətlərini heç bir təzyiq altında etmədiyini göstərir.

44. Hökumət ikinci ərizəçi ilə bağlı bildirib ki, o, pul vəsaitinin dövlət büdcəsinə köçürülməsi ilə bağlı ərizəsini həm Azərbaycan, həm də yapon dilində yazıb və Yaponiyanın Azərbaycandakı səfirliyi vasitəsilə DGK-ya göndərilib. Buna görə də, ərizənin onun iradəsinin ziddinə olaraq yazılmasına dair hər hansı iddia həqiqətə uyğun deyil. Bundan başqa, ikinci ərizəçinin ona qarşı cinayət işinə xitam verilməsindən iki il sonra yerli məhkəməyə şikayət etməsi faktı (yuxarıda 25-ci bəndə bax), onun iddialarının doğruluğuna şübhələr yaradır.

45. Hökumət, birinci ərizəçinin öz ərizəsində istinad etdiyi İsmayılov Rusiyaya qarşı işinin (№ 30352/03, 6 noyabr 2008-ci il) hallarındakından fərqli olaraq, hazırkı işdə hər hansı müsadirə və dolayısı ilə mülkiyyətdən məhrumetmənin baş vermədiyini də iddia edib.

2. Məhkəmənin qiymətləndirməsi

46. Məhkəmə, 1 saylı Protokolun 1-ci maddəsinin mülkiyyət hüququna mahiyyətcə təminat verməsi və özlüyündə üç fərqli qaydanı ehtiva etməsi ilə bağlı qənaətini təkrarlayır. Cümlənin birinci hissəsində ifadə olunan və ümumi xarakter daşıyan ilk qayda mülkiyyətdən maneəsiz istifadə prinsipini ortaya qoyur. Cümlənin ikinci hissəsində ifadə olunan qayda mülkiyyətdən məhrumetmə hallarını əhatə edir və onu müəyyən şərtlərə tabe edir. İkinci hissədə ifadə olunan qaydaların birincisi nəzərdə tutur ki, Üzv Dövlətlər, ümumi maraqlara uyğun şəkildə digər məsələlərlə yanaşı, mülkiyyətdən istifadəyə də nəzarət etmək hüququna malikdirlər. Mülkiyyətdən maneəsiz istifadə hüququna xüsusi müdaxilə hallarına aid olan ikinci və üçüncü qaydalar isə birinci qaydada müəyyən edilmiş ümumi prinsipin işığında şərh edilməlidir (bax: məsələn, yuxarıda istinad edilən İsmayılov, § 28 və Karapetyan Gürcüstana qarşı, № 61233/12, § 30, 15 oktyabr 2020-ci il).

47. Sözügedən pul vəsaitlərinin ərizəçilərin “əmlakını” təşkil etməsi mübahisəsizdir. Həmçinin görünür ki, mübahisəli pul vəsaiti hər hansı bir hüquqi aktla yox, ərizəçilərin ərizəsi əsasında dövlət büdcəsinə köçürüldüyü ana qədər gömrük işçiləri tərəfindən müsadirə edildiyi zaman da ərizəçilərin mülkiyyətində qalmışdı (yuxarıda § § 9 və 22). Bu baxımdan, tərəflər arasında dövlət orqanlarının hərəkətlərinin həmin mülkiyyətə müdaxilə edib-etməməsi ilə bağlı mübahisə mövcuddur. Buna görə də Məhkəmə, ilk növbədə, ərizəçilərin 1 saylı Protokolun 1-ci maddəsi ilə təminat altına alınan hüquqlarına dövlətin müdaxilə edib-etmədiyini müəyyən etməlidir. Məhkəmə, bunu edərkən əvvəlcə hadisələrin arxa planına baxmaq və kontekstlə bağlı reallıqları araşdırmaq məcburiyyətindədir.

48. Məhkəmə ilk növbədə vurğulayır ki, götürülmüş pul vəsaitinin dövlət büdcəsinə köçürülməsi ilə bağlı ərizəçilərin qeyri-iradi ifadələri ilə onlara açılan cinayət işinin gedişatı arasında aşkar əlaqə mövcud olub. Birinci ərizəçiyə qarşı cinayət işi başlanana qədər onun Azərbaycanı tərk etməsinə qadağa qoyulmuş və o, bəyan edilməmiş pul vəsaitinin götürülməsindən iki aydan çox vaxt keçdikdən sonra mütəşəkkil dəstə tərəfindən qaçaqmalçılıqda – beş ildən səkkiz ilədək azadlıqdan məhrumetmə növündə cəza nəzərdə tutan cinayət əməlində ittiham olunmuşdu (yuxarıda § § 6-7). O, məhz götürülmüş pul vəsaitinin dövlət büdcəsinə köçürülməsinə “razılıq verdiyi” ilə bağlı ərizə təqdim etdikdən bir gün sonra az ağır cinayətdə ittiham olunmuş və ertəsi gün də barəsində olan cinayət işinə xitam verilmişdi (yuxarıda § § 11-12). Məhkəmə ikinci ərizəçinin işində də oxşar ssenarini müşahidə edir – vəkilə verilmiş etibarnaməni ləğv etdikdən bir neçə gün sonra ikinci ərizəçi, oxşar ərizə ilə DGK-ya ondan götürülmüş pul vəsaitini dövlət büdcəsinə köçürməyə hazır olduğunu bildirmiş, bundan sonra ona qarşı cinayət işinə dərhal xitam verilmişdi (bax: yuxarıda § § 21 və 23). Ərizəçilərin pul vəsaitinin dövlət büdcəsinə köçürülməsi ilə bağlı razılıqlarını əks etdirən ərizələrin mətnindən aydın görünür ki, ərizəçilər bu ərizələri onlara açılmış cinayət işi ilə bağlı müsbət irəliləyiş əldə etmək ümidi ilə veriblər – birinci ərizəçi ona qarşı irəli sürülmüş ağır ittihamların rədd edilməsini, ikinci ərizəçi isə ona qarşı beş ilə qədər azadlıqdan məhrum etmə ilə nəticələnə biləcək cinayət işinə xitam verilməsini istəyib (yuxarıda § § 9 və 22). Bundan əlavə, cinayət işinə xitam verilməsi ilə ərizəçilərin Azərbaycanı tərk edə bilmələri arasında aydın əlaqə də var idi (yuxarıda § § 12-13 və 23-24).

49. Məhkəmə daha sonra müşahidə edir ki, ərizəçilərə qarşı cinayət işinə xitam verilməsi haqqında qərarlar “şəraitin dəyişməsi” ilə əsaslandırılıb, orda ərizəçilərin artıq “ictimai təhlükəli” olmadığı göstərilib və həm də bu nəticələr, ərizəçilərin pul vəsaitlərinin dövlət büdcəsinə köçürülməsi haqda ərizələrinə əsaslanır.

50. Yuxarıda qeyd olunanları, hadisələrin ardıcıllığını və özəlliklə, pul vəsaitinin dövlət büdcəsinə köçürülməsi haqda ərizələrini təqdim etdikdən dərhal sonra ərizəçilərə qarşı cinayət işinə xitam verilməsini nəzərə alan Məhkəmə hesab edir ki, ərizəçilərin həbs cəzası və Azərbaycanı tərk etmələrinə uzun müddətli qadağa qoyulması riskinin təzyiqi altında belə ərizə təqdim etmək zorunda qalmaları barədə iddiaları inandırıcıdır. İş materiallarından göründüyünə görə, ərizəçilərin heç biri vəsatətləri vəkillərin müşayiəti ilə imzalamayıblar, bu, əhəmiyyətli haldır. Birinci ərizəçinin ərizəsinin notarius tərəfindən təsdiqlənməsi, ikinci ərizəçinin ərizəsinin əlavə yapon dili versiyasında da təqdim edilməsinin onlara qarşı heç bir təzyiqin olmadığını isbat etmiş olması haqda Hökumətin təqdim etdiyi arqumentlərə gəlincə, Məhkəmə hesab edir ki, yuxarıda qeyd olunanların işığında, ərizəçilər bu addımları çox güman ki, öz iradələri ilə deyil, gömrük orqanlarının göstərişi ilə atmalı olublar. Qeyd edilən əsaslara görə, Məhkəmə, ərizəçilərə qarşı cinayət işlərinə xitam verilməsi və nəticədə Azərbaycanı tərk etmələrinə icazə verilməsi müqabilində pul vəsaitlərinin dövlət büdcəsinə köçürülməsi ilə bağlı durumun onların 1 saylı Protokolun 1-ci maddəsi ilə təminat altına alınan mülkiyyətlərindən maneəsiz istifadə hüququna müdaxilə təşkil etməsi qənaətindədir.

51. Tərəflər işə 1 saylı Protokolun 1-ci maddəsinin hansı qaydası əsasında baxılmalı olması ilə bağlı heç bir təqdimat verməyiblər. Məhkəmə hesab edir ki, hər hansı müdaxilənin məqsədinin legitimliyi, proporsionallığı və ədalətli balansın qorunması da daxil olmaq üzrə, əsaslandırma ilə bağlı prinsiplər mahiyyət etibarilə eyni olduğundan, bu məsələnin ayrıca araşdırılmasına ehtiyac yoxdur (müqayisə et: Denisova və Moiseyeva Rusiyaya qarşı, № 16903/03, § 55, 1 aprel 2010-cu il və Credit Europe Leasing Ifn SA, № 38072/11, § 71, 21 iyul 2020-ci il) .

52. Məhkəmə bir daha xatırladır ki, 1 saylı Protokolun 1-ci maddəsinin birinci və ən mühüm tələbi ondan ibarətdir ki, dövlət orqanının mülkiyyətdən maneəsiz istifadəyə hər hansı müdaxiləsi “qanuni” olmalıdır (bax: Baklanov Rusiyaya qarşı, № 68443/ 01, § 39, 9 iyun 2005-ci il və Rafiq Əliyev Azərbaycana qarşı, № 45875/06, § 119, 6 dekabr 2011-ci il).

53. Məhkəmə qeyd edir ki, hər iki ərizəçi Azərbaycanı tərk etdikdən sonra pul vəsaitlərinin geri qaytarılması tələbi ilə Azərbaycanın milli məhkəmələri qarşısında iddia qaldırsalar da, hər hansı nəticə əldə edə bilməyiblər. Milli məhkəmələr heç bir adekvat araşdırma aparmayıblar, ərizəçilərin pul vəsaitlərini dövlət büdcəsinə köçürməyə qanunsuz məcbur edilmələri ilə bağlı arqumentlərini incələmədən rədd ediblər.

54. Məhkəmə bildirir ki, cinayət prosesində təqsirləndirilən şəxslərlə sövdələşmə və ya məhkəmədənkənar həll proseduru bəzi hüquq sistemlərində mümkündür (bax: Avropa Şurasına üzv dövlətlərdə müqayisəli araşdırma üçün, Natsvlişvili və Toqonidze Gürcüstana qarşı, № 9043 /05, §§ 62-75, AİHM 2014 (çıxarışlar)). Belə mexanizmlər çərçivəsində, könüllü imzalanan və qüvvədə olan maddi və prosessual normalara uyğun anlaşma əldə etməklə təqsirləndirilən şəxsə qarşı ittihamların dəyişdirilməsi və ya rədd edilməsi mümkündür. Görünən budur ki, Azərbaycanda bununla bağlı hər hansı ekvivalent mexanizm mövcud deyil (eyni yerdə, § 62).

55. Məhkəmə, Konvensiyanın “ehtiva etdiyi” sahələrdə belə, daxili qanunvericiliyi şərh və tətbiq etmək, bu kontekstdə ortaya çıxan problemləri çözmək məsələləri milli qurumların, xüsusilə də məhkəmələrin səlahiyyətləri çərçivəsində olduğundan, müdaxilənin daxili qanunvericiliyə uyğunluğunu yoxlamaq səlahiyyətinin məhdud olduğunu qəbul edir. Təfsir özbaşına və ya açıq-aşkar əsassız deyilsə, Məhkəmənin rolu həmin təfsirin nəticələrinin Konvensiyaya uyğun olub-olmadığını yoxlamaqla məhdudlaşır (bax: Radomilja və başqaları Xorvatiyaya qarşı [GC], № 37685/10 və 22768/12, §. 149, 20 mart 2018-ci il, əlavə istinadlarla). Ancaq Məhkəmə, hazırkı işlərdə ərizəçilərin könüllü olaraq öz pul vəsaitlərinin dövlət büdcəsinə köçürülməsinə razılıq verərkən, yerli məhkəmələrin belə bir prosedur üçün hüquqi əsas rolu oynaya biləcək hər hansı hüquqi müddəaya istinad etmədiyini qeyd edir.

56. Eynilə Hökumət də ərizəçilər tərəfindən əhəmiyyətli məbləğlərin dövlət büdcəsinə köçürülməsinə əsas ola biləcək hər hansı hüquqi müddəaya istinad etməyib.

57. Bundan əlavə, ərizəçilər yazılı ərizələrini vəkillə məsləhətləşmədən və ya hər hansı digər prosessual təminatlar olmadan təqdim ediblər. Belə olan halda Məhkəmə, yaranmış vəziyyətin təqsirləndirilən şəxsdən özbaşına pul alınması tədbiri olmasından fərqli nəticəyə gələ bilməz.

58. Yuxarıdakı mülahizələri nəzərə alan Məhkəmə, hazırki işlərdə ərizəçilərin mülkiyyət hüquqlarına baş vermis müdaxilənin Konvensiyanın 1 saylı Protokolunun 1-ci maddəsinin nəzərdə tutduğu mənada “qanuni” sayıla bilməyəcəyi qənaətindədir. Bu qənaətin işığında, cəmiyyətin ümumi maraqlarının tələbləri ilə ərizəçilərin əsas hüquqlarının qorunması marağının tələbləri arasında ədalətli tarazlığın gözlənilib-gözlənilmədiyini ayrıca araşdırmağa lüzum qalmır.

59. Qeyd edilənlərə əsasən, Konvensiyanın 1 Saylı Protokolunun 1-ci maddəsinin pozuntusu baş verib.

IX. KONVENSİYANIN 41-Cİ MADDƏSİNİN TƏTBİQİ

60. Konvensiyanın 41-ci maddəsində yazılır:

“Əgər Məhkəmə Konvensiyanın və ona dair Protokolların müddəalarının pozulduğunu, lakin Razılığa gələn Yüksək Tərəfin daxili hüququnun yalnız bu pozuntunun nəticələrinin qismən aradan qaldırılmasına imkan verdiyini müəyyən edirsə, Məhkəmə zəruri halda, zərərçəkən tərəfə əvəzin ədalətli ödənilməsini təyin edir.”

A. Ziyan

1. Maddi ziyan

61. Birinci ərizəçi maddi ziyana görə, müsadirə edilmiş vəsait üzrə 210,100 avro (EUR) və həmin məbləğə səkkiz il ərzində hesabladığı faizlər üzrə 142,686 avro tələb edib. İkinci ərizəçi isə müsadirə edilmiş vəsait üzrə 248.300 Azərbaycan manatı (AZN) (tələbin irəli sürüldüyü vaxt təxminən 127.500 avro) və həmin məbləğə səkkiz il ərzində hesabladığı faizlər üzrə 156.429 avro məbləğində maddi ziyan əvəzi tələb etmişdi. Hər iki halda hesablamalar zamanı Mülki Məcəllənin 439.3-cü (pul öhdəliklərinin icrası) və 449.1-ci (pul öhdəliklərinin yerinə yetirilməməsinə görə məsuliyyət) maddələrinə və Mərkəzi Bankın meyarlarına istinad edilib.

62. Hökumət sözügedən pul məbləğlərinin könüllü olaraq dövlət büdcəsinə köçürüldüyünü və buna görə də ərizəçilərə heç bir maddi ziyan dəymədiyini iddia edib. Bununla yanaşı ifadə edib ki, Məhkəmə ərizəçilərin Konvensiya ilə təminat altına alınan hüquqlarının pozulduğunu müəyyən edərsə, ərizəçilər hər hansı faiz və məzənnə fərqləri istisna olmaqla, yalnız uyğun vaxtda dövlət büdcəsinə köçürdükləri məbləğləri tələb edə bilərdilər. Hökumət daha sonra ərizəçilərin iddia etdikləri standart dərəcələrin heç bir rəsmi sənədlə təsdiqlənmədiyini və hesablamaların yanlış və əsassız göründüyünü iddia edib. Son olaraq, hökumət iddia edib ki, ərizəçilərin Mülki Məcəllənin yuxarıda qeyd olunan müddəalarına istinad etməsi, həmin müddəaların pul öhdəliklərinin icrası ilə bağlı olması səbəbindən əhəmiyyət kəsb etmir.

63. Məhkəmə müvafiq olaraq, birinci ərizəçidən 210,100 avro, ikinci ərizəçidən isə 248,300 manat vəsaitin alınması ilə ərizəçilərin 1 saylı Protokolun 1-ci maddəsi ilə təminat altına alınan hüquqlarına müdaxilə edildiyini müəyyən edib. Azərbaycan qanunvericiliyində pul vəsaitlərinin gömrükdə bəyan edilməməsinə və gömrük qurumları tərəfindən götürülmüş yuxarıda göstərilən məbləğlərə görə ərizəçilərin cərimə ödəməsini tələb etmək üçün qanuni əsas mövcud olsa da, səlahiyyətli orqanlar bu hüquqi imkandan istifadə etməyiblər və bu səbəbdən Məhkəmənin ərizəçilərin tələb etdiyi məbləğlərin hər hansı hissəsini təmin etməməsi üçün əsası yoxdur. Bu səbəblərə görə, Məhkəmənin bu hissədəki maddi ziyana görə təzminat tələbini qəbul etməkdən başqa seçimi qalmır və birinci ərizəçiyə 210,100 avro, ikinci ərizəçiyə isə 127,500 avro ödənilməsinə qərar verir.

64. Ərizəçilər tərəfindən tələb olunan hesablanmış faizlərlə bağlı hissəyə gəldikdə, Məhkəmə bu tələblərin Mülki Məcəllənin mülki hüquqda nəzərdə tutulmuş pul öhdəliklərinin yerinə yetirilməsi ilə bağlı bu işin hallarına aidiyyəti olmayan müddəalarına əsaslandığını qeyd edir. Belə olan hallarda və məbləğlərə dair təsdiqedici sənədlər mövcud olmadığından, Məhkəmə ərizəçilərin bu hissədəki iddialarını rədd edir.

2. Mənəvi ziyan

65. Ərizəçilərin hər biri mənəvi ziyana görə 50.000 avro tələb edib.

66. Hökumət bu iddiaların əsassız və həddindən artıq olduğunu iddia edib.

67. Məhkəmə mövcud işlərin şərtlərinin işığında Konvensiyanın 1 saylı Protokolunun 1-ci maddəsinin pozuntusunun müəyyən edilməsinin öz-özlüyündə yetərli ədalətli təzminatı təşkil etdiyi qənaətindədir (Müqayisə üçünb: Boljević Xorvatiyaya qarşı, №43492/11, §54, 31 yanvar 2017-ci il və Sadoça Ukraynaya qarşı, №77508/11, §44, 11 iyul 2019-cu il).

B. İcranın gecikdirilməsinə görə faiz

68. Məhkəmə məqsədəuyğun hesab edir ki, icranın gecikdirilməsinə görə faiz Avropa Mərkəzi Bankındakı kredit faizinin yuxarı həddinə əsaslanmalı və onun üzərinə daha üç faiz əlavə olunmalıdır.

 

BU ƏSASLARA GÖRƏ, MƏHKƏMƏ, YEKDİLLİKLƏ,

1. Qərar verir ki, ərizələr birləşdirilsin;

2. Elan edir ki, ərizələr qəbulediləndir;

3. Qərar verir ki, Konvensiyanın 1 Saylı Protokolunun 1-ci maddəsinin pozuntusu baş verib;

4. Qərar verir ki, pozuntunun müəyyən edilməsi öz-özlüyündə ərizəçilərin məruz qaldığı mənəvi ziyana görə kifayət qədər ədalətli təzminatı təşkil edir;

5. Qərar verir ki

(a) cavabdeh Dövlət Konvensiyanın 44-cü maddəsinin 2-ci bəndinə uyğun olaraq, qərarın qüvvəyə mindiyi tarixdən üç ay müddətində aşağıdakı məbləğdə təzminatı ödəmə tarixində keçərli olan məzənnəyə uyğun olaraq, cavabdeh dövlətin valyutasına mübadilə edirək ərizəçilərə ödəməlidir;

(i) tutula biləcək hər hansı vergi məbləği daxil olmaqla maddi ziyana görə birinci ərizəçiyə 210,100 (iki yüz on min bir yüz) avro;
(ii) tutula biləcək hər hansı vergi məbləği daxil olmaqla maddi ziyana görə ikinci ərizəçiyə 127,500 (bir yüz iyirmi yeddi min beş yüz) avro;

(b) yuxarıda qeyd edilən üç ayın keçməsindən sonra ödəmənin həyata keçirilməsinə qədər gecikdirilən müddət üçün yuxarıda göstərilən məbləğə görə, Avropa Mərkəzi Bankının faiz dərəcəsinə uyğun olaraq faizlər ödənilməli və buna üç faiz də əlavə edilməlidir;

6. Ərizəçilərin ədalətli əvəz tələbinin qalan hissəsi rədd edilir.

Qərar Məhkəmə Reqlamentinin 77-ci Qaydasının 2 və 3-cü bəndlərinə uyğun olaraq, ingilis dilində tərtib olunub və 18 noyabr 2021-ci il tarixdə yazılı olaraq açıqlanıb.

Martina Keller                                          Síofra O’Leary
Katib                                                             Prezident